Τι είναι η ενδομητρίωση
Ο βλενογόνος ιστός που καλύπτει το εσωτερικό τοίχωμα της μήτρας ονομάζεται ενδομήτριο. Αν ενδομητρικός ιστός αναπτυχθεί εκτός της μήτρας, δηλαδή στην ελάσσονα πύελο, στις ωοθήκες, στους συνδέσμους της μήτρας, στον τράχηλο, στην περιτοναϊκή κοιλότητα ή στον σκωληκοειδή τότε μιλάμε για ενδομητρίωση. Έχει περιγραφεί ενδομητρίωση και σε άλλα πιο απομακρυσμένα μέρη του σώματος. Μάλιστα αν οι ενδομητριακές εστίες βρεθούν επάνω στην επιφάνεια της ωοθήκης μπορεί το αίμα να διεισδύσει στην κοιλότητα ενός ωοθηλακίου και να σχηματιστεί μια ενδομητριωσική ή «σοκολατοειδής κύστη».
Η αιτιολογία της εμφάνισης της ενδομητρίωσης παραμένει άγνωστη αν και έχουν τεθεί πολλές θεωρίες.
Ποια είναι τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης;
Η ενδομητρίωση αποτελεί την κύρια αιτία χρόνιου πυελικού άλγους σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας.
Μπορεί επίσης να προκαλέσει:
- Πόνο πριν την έναρξη της περιόδου
- Πόνο στη διάρκεια της περιόδου (δυσμηνόρροια)
- Πόνο στη διάρκεια σεξουαλικής επαφής (δυσπαρευνία)
- Πόνο στην οσφυϊκή χώρα
- Φούσκωμα κοιλιάς
- Χρόνια κόπωση
- Δυσουρία – Αιματουρία
- Διαταραχές στην κένωση
- Υπογονιμότητα
Ακόμη πρέπει να αναφέρουμε ότι αρκετές γυναίκες με ενδομητρίωση δεν παρουσιάζουν απολύτως κανένα σύμπτωμα.
Κλινική Εικόνα
Η κλινική εικόνα της ενδομητρίωσης, η οποία προσβάλλει συχνότερα τις γυναίκες ηλικίας 25-40 ετών, εξαρτάται άμεσα από τη θέση εντόπισης των εστιών, τη βαρύτητα και την έκταση της νόσου.
Τρία είναι τα κλασσικά συμπτώματα: η δυσμηνόρροια, η δυσπαρεύνια και η υπογονιμότητα.
Διάγνωση
- Πλήρες ιστορικό
- Αμφίχειρη γυναικολογική εξέταση
- Οπτικά παρουσιάζονται καφεοειδή κυανά ή μαύρα οζίδια ή γραμμώσεις και συμφύσεις καθώς και ελεύθερο περιτοναϊκό υγρό.
- Αυξημένη τιμή στο CA-125 καρκινικό αντιγόνο (δεν είναι εξειδικευμένος δείκτης)
- Μαγνητική Τομογραφία
Η διάγνωση τίθεται οριστικά με την λαπαροσκόπηση που βεβαιώνει την ύπαρξη της ενδομητρίωσης και συγχρόνως την αφαιρεί.
Πως αντιμετωπίζεται η ενδομητρίωση
Για να επιλεχθεί η κατάλληλη θεραπεία είναι απαραίτητη η καλή ταξινόμηση της βαρύτητας της ενδομητρίωσης. Επίσης σημαντικό ρόλο παίζει η επιθυμία για μελλοντική εγκυμοσύνη. Συχνότερα χρησιμοποιούνται συνδυασμένα αντισυλληπτικά δισκία χαμηλής δοσολογίας, προγεσταγόνα, GnRH αγωνιστές και ενδομήτριο σπείραμα λεβονοργεστρέλης (Mirena). Σαν χειρουργική μέθοδο η λαπαροσκοπική, καθώς έχει μικρότερη νοσηρότητα, χαμηλό κόστος, λιγότερες πιθανότητες υποτροπής και μετεγχειρητικών συμφύσεων. Αυτή η προσέγγιση παρέχει υποχώρηση των συμπτωμάτων και βελτίωση της γονιμότητας σε ποσοστό έως και 70%. Σκοπός της εγχείρησης είναι η εξαίρεση ή η καυτηρίαση των ενδομητρικών εστιών, η λύση των συμφύσεων και η αποκατάσταση των φυσιολογικών ανατομικών σχέσεων.
Γενικότερα ωστόσο η ενδομητρίωση παρουσιάζει υψηλό ποσοστό υποτροπών, εκτός και αν εφαρμοστεί ριζική χειρουργική θεραπεία. Περίπου 5-20% των ασθενών θα έχει υποτροπή σε έναν χρόνο και το 40% σε πέντε χρόνια ανάλογα με το στάδιο της νόσου.